Viêm mạch máu VM (Eales)

Những thay đổi viêm thành mạch thường liên quan đến thành tĩnh mạch gây viêm quanh thành mạch hoặc viêm thành mạch, viêm quanh động mạch ít gặp hơn.

Sự phân huỷ thành mạch dẫn đến những thay đổi ở nội mô mạch máu. Khi quá trình viêm lâu dài sẽ đưa đến tắc các mạch máu. Ứ trệ tuần hoàn từ mao mạch rồi đến các tiểu động mạch và các mạch máu lớn, khi đó sẽ có biểu hiện trên lâm sàng.

Bệnh được Eales mô tả năm 1889, còn gọi là bệnh xuất huyết dịch kính tái phát trên người trẻ. hay gặp ở nam giới từ 15-40 tuổi. Bệnh thường ở cả 2 mắt nhưng có thể ở 2 giai đoạn khác nhau.

1. Triệu chứng lâm sàng

• Giảm thị lực từ ít đến không thấy gì. Người bệnh có cảm giác như sương mù, vẩn mây, đôi khi nhìn thấy vệt máu đỏ loang dần. Khi máu quá nhiền chỉ còn nhận thức được ánh sáng.
• Soi đáy mắt: giai đoạn sớm thấy mạch máu võng mạc có những đoạn xơ trắng nằm trong vùng võng mạc phù nề, xuất huyết và xuất tiết mềm rải rác.
• Nếu bệnh khởi phát viêm ở những thành mạch lớn, thì có thể gây phù toàn bộ võng mạc vùng hậu cực với nhiều xuất tiết cứng và xuất huyết nhỏ rải rác.
• Giai đoạn muộn kèm theo xuất huyết dịch kính. Nếu máu dịch kính nhiều ánh đồng tử tối, không soi được đáy mắt.

2. Khám nghiệm cận lâm sàng

• Chụp mạch huỳnh quang: khi mạch máu mới tổn thương thấy dò huỳnh quang qua thành mạch ở từng đoạn, thấm tế bào thì muộn. Nếu bệnh tiến triển lâu thấy hình dạng các đoạn tắc đồng thời với những vùng thiếu tưới máu hoặc tân mạch.
• Trong trường hợp không soi được đáy mắt nên cho làm siêu âm để đánh giá tình trạng dịch kính, võng mạc .
• Có thể thử phản ứng bì- Mantoux thường (+) cao.
  Nếu xuất huyết dịch kính ít, máu có thể tự tiêu trong vòng vài ngày đến vài tuần. Nếu xuất huyết tái phát nhiều lần là bệnh đã biến chứng thành bệnh võng mạc tăng sinh với tân mạch và các dải xơ từ võng mạc vào dịch kính. Tân mạch đĩa thị giác. Đôi khi các dải xơ co kéo gây rách và bong võng mạc.

3. Điều trị viêm mạch máu võng mạc

• Nội khoa: Giúp máu tiêu nhanh có thể uống nhiều nước, nghỉ ngơi.
• Điều trị triệu chứng: thuốc giảm phù, bền vững thành mạch, chống chảy máu.
• Điều trị nguyên nhân: nếu nghi ngờ tác nhân nào đó thì cho xét nghiệm xác định như mantoux, BW… để điều trị theo nguyên nhân.
• Tránh tái phát: Laser quang đông tất cả vùng viêm gây thiếu tưới máu trên huỳnh quang để ngăn chặn sự hình thành tân mạch. Laser quang đông VM là phương pháp hiệu quả nhất hiện nay.
• Trong trường hợp đục các môi trường trong suốt không laser được thì dùng lạnh đông.
• Phẫu thuật cắt dịch kính: nếu máu không tiêu được sau 2-3 tháng, có hiện tượng tổ chức hoá dịch kính và hình thành các dây chằng co kéo gây rách và bong võng mạc thì phải phẫu thuật cắt dịch kính .