Mắt là bộ phần nhạy cảm, dễ bị tổn thương do các va chạm và cả do dùng sai thuốc, đặc biệt là khi lạm dụng thuốc chứa thành phần corticoid kéo dài.
Thuốc Corticoid là gì?
Corticoid (tên đầy đủ là glucocorticoid) là một loại thuốc kháng viêm được chỉ định trong nhiều bệnh lý khác nhau. Corticoid dùng trong điều trị có tác dụng tương tự như hormone được sản xuất bởi tuyến thượng thận (hai tuyến nhỏ nằm phía trên thận).
Corticoid là một nội tiết tố hai tuyến thượng thận bài tiết vào bên trong máu. Corticoid có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, ức chế miễn dịch và điều trị thay thế. Tuy nhiên, khi sử dụng corticoid cần đề phòng các tác dụng phụ của thuốc như: tăng nhãn áp, huyết áp cao, phù chân,…
Trên thị trường, thuốc có chứa thành phần Corticoid được sản xuất dưới nhiều dạng như: viên nén, xịt, gel mỡ, nước,…
Lạm dụng thuốc nhỏ mắt có thành phần chứa corticoid sẽ gây nguy hiểm cho mắt
Trường hợp sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa thành phần Corticoid
Corticoid được dùng trong điều trị các bệnh: Viêm mống mắt thể mi, viêm màng bồ đào, viêm kết mạc, viêm giác mạc, viêm kết mạc dị ứng theo mùa…
Các trường hợp viêm loét giác mạc được khuyến cáo không nên dùng thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid vì hoạt chất này gây giảm miễn dịch tại chỗ, làm chậm quá trình liền sẹo.
Tác dụng phụ của thuốc nhỏ mắt Corticoid
Hiện nay, các loại thuốc nhỏ mắt có chứa thành phần Corticoid được bán phổ biến trên thị trường mà người bệnh có thể mua dễ dàng. Nếu lạm dụng thuốc, sử dụng kéo dài, thuốc corticoid có thể gây ra một số tác dụng phụ và biến chứng nguy hiểm gây ảnh hưởng trực tiếp tới mắt.
Tăng nhãn áp (Glocom)
Các yếu tố rủi ro làm tăng nguy cơ tăng nhãn áp do corticoid bao gồm: Bệnh tăng nhãn áp góc mở nguyên phát đã có từ trước, tiền sử tăng áp lực nội nhãn đã sử dụng steroid, bệnh đái tháo đường type1 hoặc ở người cao tuổi.
Gây mỏng giác mạc
Dùng corticoid kéo dài gây ra mỏng giác mạc. Trong một số bệnh lý, người bệnh không biết mình bị rách hoặc loét giác mạc mà tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa thành phần corticoid sẽ làm vết loét rộng ra, lâu liền sẹo và có thể dẫn đến thủng giác mạc gây mù
Đục thủy tinh thể
Tác dụng phụ khi dùng Corticoid thường xuất hiện sau vài tuần với loại corticoid mạnh và sau vài tháng với loại corticoid với loại nhẹ. Dexamethasone gây đục thể thủy tinh cực sau, khó nhìn ban ngày rồi đục lan ra vỏ và nhân thể thủy tinh, gây mù loà nếu không tiến hành phẫu thuật thay thể thủy tinh.
Lạm dụng thuốc chứa corticoid có thể làm đục thuỷ tinh thể
Biểu hiện của bệnh về mắt do đục thủy tinh thể thường không có triệu chứng rõ ràng như không đau nhức, không đỏ mắt, nên người bệnh thường đến khám muộn khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng. Khi bị đục thủy tinh thể nặng, bệnh nhân bắt buộc phải phẫu thuật thay thủy tinh thể để cải thiện tầm nhìn.
Gây bội nhiễm, loét giác mạc do virus, nấm, chậm lành vết thương
Hoạt chất corticoid có tác dụng không chỉ làm kìm hãm các phản ứng viêm mà còn ức chế cả sức chống đỡ của cơ thể đối với các tình trạng nhiễm trùng. Vì vậy, làm chậm quá trình liền sẹo nên vi khuẩn, virus hay nấm thường lọt qua các hàng rào bảo vệ tại mắt gây bệnh cho giác mạc, thậm chí trong môi trường nội nhãn.
Sử dụng thuốc Corticoid an toàn
- Khi gặp các vấn đề về mắt cần đến ngay các cơ sở chuyên khoa mắt uy tín, tuyệt đối không sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa Corticoid bừa bãi.
- Luôn kiểm tra hạn sử dụng của thuốc trước khi sử dụng, không dùng thuốc đã hết hạn.
- Vệ sinh tay sạch sẽ trước khi nhỏ mắt và không để đầu lọ thuốc chạm vào mắt.
- Dùng thuốc đúng liều lượng (nếu cần sử dụng nhiều hơn 1 loại thuốc nhỏ mắt, cần đợi ít nhất 5-10 phút trước khi nhỏ loại thuốc tiếp theo).
