Thoái hóa điểm vàng hay thoái hóa hoàng điểm là bệnh gây suy giảm thị lực, thường gặp ở người trên 60 tuổi. Khi điểm vàng bị thoái hóa, thị lực vùng trung tâm bị mờ, hình ảnh nhìn được sẽ bị méo hoặc biến dạng, thậm chí là không nhìn được.

Thoái hóa điểm vàng là bệnh gì?

Điểm vàng hay còn được gọi bằng tên gọi khác là hoàng điểm mắt là một bộ phận có vị trí nằm sâu trong trung tâm võng mạc. Vị trí này là vùng nhạy cảm nhất của võng mạc, tập trung hàng triệu tế bào cảm quan, có vai trò quan trọng trong việc tiếp nhận hình ảnh, phân biệt màu sắc, độ nét của hình ảnh. Hoàng điểm là bộ phận rất quan trọng với thị lực trung tâm.

Thoái hóa điểm vàng hay thoái hóa hoàng điểm là sự thoái hóa của các tế bào điểm vàng. Sự thoái hóa này diễn ra làm mắt mất khả năng nhìn rõ chi tiết ở vùng trung tâm thị giác, từ đó làm thị giác bị giảm, hình ảnh nhìn bị mờ, méo hoặc biến dạng. Thoái hóa điểm vàng diễn ra sẽ không gây ra mù lòa ngay cho người bệnh nhưng để khôi phục thị lực về trạng thái ban đầu là rất khó. Khả năng đọc, lái xe, nhận dạng màu sắc hay sự tương phản của người bệnh bị suy yếu nghiêm trọng. Bệnh nếu không được chữa trị sẽ gây mất thị lực và đây cũng là nguyên nhân chiếm đến 50% các trường hợp bị khiếm thị.

Bệnh thoái hóa điểm vàng

Nguyên nhân gây ra thoái hóa điểm vàng

Thoái hóa điểm vàng là bệnh thường gặp ở người cao tuổi. Vì vậy, tuổi tác là nguyên nhân lớn nhất gây thoái hóa điểm vàng. Số liệu thống kê cho thấy có khoảng 10 – 12% người trên 65 tuổi mắt thoái hóa điểm vàng, tỷ lệ này tăng lên 30% khi người bệnh đã trên 75 tuổi. Bên cạnh đó, giới tính cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh thoái hóa điểm vàng, phụ nữ thường sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp đôi nam giới. Đặc biệt, phụ nữ mãn kinh sớm có nguy cơ thoái hóa điểm vàng cao hơn hẳn.

Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh thoái hóa điểm vàng hay thoái hóa hoàng điểm là:

• Màu da: Những người có màu da sáng sẽ dễ mắc thoái hóa điểm vàng hơn những người có da tối màu;
• Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh thì những người còn lại sẽ có nguy cơ mắc cao hơn;
• Hút thuốc: Những người có thói quen sử dụng thuốc lá sẽ tăng gấp 2 lần nguy cơ thoái hóa điểm vàng. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khói thuốc lá có thể gây thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác;
• Thừa cân: Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa điểm vàng. Người mắc thoái hóa điểm vàng ở giai đoạn sớm, nếu bị béo phì sẽ nhanh chóng chuyển sang giai đoạn nặng;
• Tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời: Mắt thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, không được bảo vệ, tia cực tím sẽ thúc đẩy quá trình thoái hóa điểm vàng nhanh hơn;
• Thường xuyên sử dụng các thiết bị điện tử, không để mắt có thời gian nghỉ ngơi hợp lý: Ánh sáng xanh từ màn hình các thiết bị điện tử là tác nhân làm điểm vàng thoái hóa nhanh hơn. Đây là nguyên nhân để điểm vàng thoái hóa xảy ra cả ở những người trẻ.

Người có thói quen hút thuốc sẽ có nguy cơ gấp đôi thoái hóa điểm vàng

Phân loại thoái hóa điểm vàng

Có hai loại thoái điểm vàng là thoái hóa điểm vàng thể ướt và thoái hóa điểm vàng thể khô.

Thoái hóa điểm vàng thể ướt

Đây là loại thoái hóa điểm vàng chỉ chiếm 10-15% bệnh nhân mắc nhưng tính chất bệnh thường nặng. Bệnh nhân khi mắc thoái hóa điểm vàng thể ướt, thị lực có thể bị giảm đột ngột và diễn tiến nghiêm trọng trong thời gian ngắn. Điều này xảy ra do mạch máu mới phát triển mạnh dưới võng mạc, các mạch máu này có thể xuất hiện hiện tượng chảy máu, rỉ dịch gây ra sẹo võng mạc, dẫn tới mất thị giác vùng trung tâm rất nhanh. Người bệnh sẽ có hiện tượng nhìn hình ảnh bị biến dạng, xuất hiện điểm mù ở thị giác trung tâm hoặc thấy ảo giác. Bệnh diễn tiến nhanh và nghiêm trọng nên bệnh nhân không được phát hiện và điều trị sớm thì điểm mù sẽ ngày càng lớn.

Thoái hóa điểm vàng thể khô

Thoái hóa điểm vàng thể khô thường gặp hơn thoái hóa điểm vàng thể ướt. Bệnh chiếm 85-90% các trường hợp mắc. Với thoái hóa điểm vàng thể khô tình trạng bệnh sẽ phát triển âm thầm. Các tế bào nuôi dưỡng võng mạc chết đi, tế bào võng mạc ở trên cũng chết, lúc này các mảng võng mạc sẽ biến mất. Thời gian để thoái hóa điểm vàng thể khô xuất hiện những triệu chứng rõ rệt như suy giảm thị lực thường trong 5-10 năm.

Có hai loại thoái hóa điểm vàng

Triệu chứng thường thấy khi mắc thoái hóa điểm vàng

Cả 2 dạng thoái hóa điểm vàng đều không gây đau đớn cho người bệnh. Ở giai đoạn sớm, thoái hóa điểm vàng thể khô sẽ gây mắt mờ. Bệnh nhân gặp khó khăn khi đọc sách, lái xe hoặc làm những việc cần tính chính xác cao như may vá, thêu thùa,… Triệu chứng này sẽ biến mất khi bệnh nhân làm việc trong điều kiện ánh sáng đủ. Thoái hóa điểm vàng nếu diễn tiến chỉ ở một bên mắt, mắt còn lại vẫn bình thường thì bệnh nhân gần như không nhận thấy sự thay đổi nào.

Bệnh nhân mắc thoái hóa điểm vàng thể khô sẽ gặp khó khăn khi đọc sách, lái xe, làm những việc đòi hỏi tính chính xác cao

Vì tốc độ phát triển bệnh ở thoái hóa điểm vàng thể ướt nhanh nên bệnh phát tác, bệnh nhân khi nhìn các vật thể có đường thẳng như cửa ra vào, cửa sổ,… sẽ thấy cửa có những đường cong lượn sóng hoặc thị lực xuất hiện điểm mù nhỏ, gây mất thị lực trung tâm.

Điều trị thoái hóa điểm vàng

Trước khi tiến hành lên phác đồ điều trị cho bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân thực hiện một số kiểm tra để xác định chính xác bệnh thuộc thể nào và bệnh đang tiến triển ở giai đoạn nào.

Với thoái hóa điểm vàng thể khô, cho đến nay vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu nào để bệnh khỏi hoàn toàn. Bác sĩ sẽ kê đơn gồm các thuốc bổ sung kẽm, vitamin A, C, E, B2 liều cao giúp ngăn chặn bệnh tiến triển nặng hơn.

Bổ sung các loại vitamin A, C, E, B2 để ngăn ngừa bệnh thoái hóa điểm vàng

Với thoái hóa điểm vàng thể ướt cũng chưa có phương pháp điều trị triệt để nào có thể làm đảo ngược quá trình thoái hóa diễn ra. Một số biện pháp được áp dụng để bệnh phát triển chậm và ít nghiêm trọng hơn là:

• Sử dụng thuốc điều trị thoái hóa điểm vàng theo chỉ định của bác sĩ;
• Trị liệu mắt bằng laser;
• Áp dụng liệu pháp laser quang đông võng mạc (PDT);
• Sử dụng các thiết bị có ống kính tạo hình ảnh phóng to để tối đa được tầm nhìn;
• Sử dụng thêm các thuốc, chế độ dinh dưỡng giàu vitamin và khoáng chất giống như thoái hóa điểm vàng thể khô để mắt được tăng cường dinh dưỡng.

Biện pháp phòng ngừa thoái hóa điểm vàng

Thoái hóa điểm vàng là bệnh cho đến này vẫn chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu nào có thể chữa được hoàn toàn. Bệnh sẽ làm cho thị lực của bệnh nhân bị suy giảm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống vì vậy, cách tốt nhất là áp dụng những biện pháp phòng ngừa bệnh từ sớm:

• Xây dựng chế độ ăn giàu dinh dưỡng, ăn nhiều cá, thực phẩm giàu omega, trái cây tươi, rau lá xanh đậm;
• Bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cho cơ thể nói chung và đôi mắt nói riêng;
• Sử dụng mũ nón, kính râm để bảo vệ mắt khi đi ngoài trời nắng;
• Có thời gian ngừng nghỉ hợp lý cho mắt khi làm việc, sử dụng các thiết bị điện tử.

Sử dụng kính râm, mũ nón để bảo vệ đôi mắt khi di chuyển dưới trời nắng

Bệnh viện Mắt Quốc tế DND là cơ sở y tế chuyên khoa mắt đầu tiên tại Hà Nội vận hành theo tiêu chuẩn quốc tế. Bệnh viện sở hữu đội ngũ bác sĩ nhãn khoa trình độ cao, nhiều năm kinh nghiệm, được đào tạo bài bản không chỉ trong nước mà còn thường xuyên tham gia các khóa đào tạo tại nước ngoài. Hệ thống thiết bị y tế có tại Mắt Quốc tế DND đều được trang bị đồng bộ, hiện đại bậc nhất thế giới giúp nhanh chóng phát hiện ra các bệnh lý về mắt, hỗ trợ chẩn đoán, điều trị cho các bác sĩ hiệu quả nhất.

Qua bài viết này hy vọng các bạn đã có được cái nhìn tổng thể về căn bệnh thoái hóa điểm vàng và đặc biệt là có được những cách để có thể phòng ngữa căn bệnh này.

Quý khách hàng cần hỗ trợ về đặt lịch khám, thông tin về các dịch vụ có tại bệnh viện vui lòng liên hệ qua số Hotline 0969.128.128 – 0968.11.55.88 để được tư vấn và giải đáp.

——————-

Tài liệu tham khảo:

https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/age-related-macular-degeneration
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/agerelated-macular-degeneration-amd
https://www.nhs.uk/conditions/age-related-macular-degeneration-amd/
https://www.aao.org/eye-health/diseases/amd-macular-degeneration